Kiểm soát nhiệt độ của dịch hèm lên men có tác động lớn đến hương vị của bia thành phẩm.
Quá trình lên men trên phạm vi nhiệt độ bình thường có thể tạo ra quá nhiều este có hương vị trái cây hoặc rượu fusel có hương vị gắt. Tôi đã từng ủ một mẻ bia vào mùa hè và để nhiệt độ lên men vượt quá 27 °C và Bia thành phẩm có vị như kẹo cao su Juicy Fruit.
Hầu hết những người nấu bia tại nhà không có thiết bị để duy trì kiểm soát nhiệt độ lên men trong phạm vi phù hợp. Đây là lý do mà trong lịch sử, nhiều loại bia cần được lên men trong môi trường mát mẻ (đặc biệt là bia nhẹ) và được ủ trong những tháng mùa đông, được bảo quản trong hang động hoặc hầm rượu.
Nhiệt độ lên men ale bình thường dao động từ 20 đến 22 °C và nhiệt độ lên men lager từ 7 đến 13 °C. Xem phân biệt 2 loại men ale và lager tại đây
Ngoài ra, hãy nhớ rằng nhiệt độ quá trình lên men tích cực tạo ra có thể làm ấm mẻ bia 5 gallon (19 Lít) điển hình từ 5,5 đến 8,3 độ C. Mặc dù tầng hầm ở khí hậu phía bắc có thể đủ mát để giữ cho quá trình lên men bia không bị quá nóng, nhưng nó thường không đủ mát để tiến hành quá trình lên men bia đúng cách. Mặt khác, quá trình lên men dưới nhiệt độ bình thường đối với một chủng nấm men nhất định có thể dẫn đến quá trình lên men chậm hoặc không hoàn chỉnh. Vì vậy, điều gì sẽ xảy ra nếu khu vực sản xuất bia của bạn không giữ được nhiệt độ lên men mong muốn trong thời gian bạn muốn ủ? Sau đây là một số kỹ thuật giúp quản lý nhiệt độ lên men từ đơn giản đến phức tạp.
Giữ mát
- Bằng quạt
- Thêm đá vào nước xung quanh bình lên men
- Máy bơm tuần hoàn
Một cách đơn giản để giúp làm mát dịch lên men của bạn là sử dụng quá trình bay hơi, giống như cách cơ thể chúng ta tự làm mát ngày nắng nóng. Thay vì để dịch tự bay hơi, hãy đặt thiết bị lên men vào một cái bồn hoặc chậu nước lớn và phủ nó bằng một chiếc áo phông hoặc vật liệu khác có thể hút nước ra khỏi nồi nấu và để nước bay hơi từ bề mặt bên ngoài của thùng.
Phương pháp này hoạt động tốt nhất khi không khí xung quanh được lưu thông bằng quạt, cho phép nước bay hơi nhiều hơn.
Làm mát bay hơi bằng cách sử dụng kỹ thuật này có thể giữ cho thiết bị lên men mát hơn khoảng 5,5 đến 8,3 độ C so với không khí xung quanh.
Một cách tiếp cận tích cực hơn để giữ cho quá trình lên men của bạn mát mẻ là thêm đá vào nước xung quanh bình lên men. Kỹ thuật này yêu cầu giám sát nhiều hơn một chút để đảm bảo đá được bổ sung liên tục khi nó tan chảy trong suốt quá trình lên men tích cực.
Phương pháp này cũng gây khó khăn cho việc kiểm soát nhiệt độ của hèm lên men trong bể nước đá, dẫn đến tình trạng hèm có thể được giữ lạnh hơn mong muốn. Có thể cần thử nghiệm một chút để xác định xem liệu làm mát bằng bay hơi hoặc làm mát bằng nước đá có cung cấp phạm vi nhiệt độ thích hợp cho môi trường sản xuất bia của bạn hay không.
Nếu phương pháp tiếp cận bằng quạt hoặc ngâm nước đá không đủ để giữ cho quá trình lên men của bạn ở phạm vi nhiệt độ thích hợp hoặc không giúp bạn kiểm soát đủ, thì bạn có thể sử dụng các phương pháp nâng cao hơn để hoàn thành công việc.
Bằng cách thiết lập một máy bơm tuần hoàn trong một thùng chứa riêng biệt chứa nước đá và bơm nước lạnh vào bể chứa xung quanh thiết bị lên men của bạn, bạn có thể kiểm soát được nhiều hơn so với việc chỉ sử dụng một bể nước đá đơn giản xung quanh thiết bị lên men. Bằng cách điều chỉnh tốc độ dòng chảy hoặc kích thước của bể nước xung quanh thiết bị lên men, bạn có thể giữ cho mọi thứ mát mẻ mà không làm quá sức.
Bộ điều khiển nhiệt độ tương tự cũng có thể được sử dụng để điều khiển nhiệt độ bên trong tủ lạnh hoặc tủ đông một cách đơn giản. Bộ điều khiển nhiệt độ được cắm vào ổ cắm điện và sau đó tủ lạnh hoặc tủ đông được cắm vào bộ điều khiển. Sau đó, đầu dò của bộ điều khiển được dán vào mặt bên của thiết bị lên men hoặc đặt bên trong một giếng nhiệt có nút được ngâm trong dịch ép. Sau đó, bộ điều nhiệt có thể được đặt để giữ cho tủ lạnh hoặc tủ đông ở một phạm vi nhiệt độ phù hợp với kiểu bia được lên men hoặc giai đoạn điều hòa (lager) mong muốn.
Giữ ấm
Vào những thời điểm nhất định trong năm, có thể không đủ ấm để lên men rượu bia. Sau đó, cần phải phát minh ra các cách để giữ ấm cho quá trình lên men mà không tốn năng lượng (và tiền bạc) cho khu vực sản xuất bia ở nhiệt độ thích hợp.
Có lẽ phương pháp dễ dàng nhất để làm ấm thiết bị lên men là phủ và quấn nó bằng chăn hoặc vật liệu cách nhiệt khác để giữ nhiệt do quá trình lên men tạo ra. Dải nhiệt kế tự dính giúp việc theo dõi nhiệt độ của bình lên men trở nên đơn giản.
Nếu bảo tồn nhiệt do quá trình lên men tạo ra là không đủ, thì cũng có nhiều cách để bổ sung nhiệt cho hệ thống. Trước đây, tôi đã sử dụng một máy sưởi bể cá rẻ tiền để làm ấm nước chứa trong một cái bồn lớn nơi đặt carboy của tôi. Một dải nhiệt kế tự dính trên carboy của tôi cho phép tôi theo dõi nhiệt độ khi tôi điều chỉnh bộ điều nhiệt trên máy sưởi bể cá để đạt được nhiệt độ mong muốn.
Với giá cao hơn một vài đô la, có những sản phẩm như Fermwrap, một áo khoác sưởi điện linh hoạt cung cấp nhiệt trên toàn bộ diện tích bề mặt của nó và do đó an toàn khi sử dụng trên các thùng thủy tinh hoặc xô nhựa. Fermwrap thường sẽ tăng nhiệt độ của lô 19 lít thêm 5 độ C. Ngoài ra, Fermwrap cũng có thể được kết hợp với bộ điều khiển nhiệt độ và giếng nhiệt có nút chặn để kiểm soát nhiệt độ chính xác hơn.
Shoot the moon – Bắn mặt trăng
Nếu tiền không phải là vấn đề, bạn có thể tiến hành quá trình lên men có kiểm soát nhiệt độ tối ưu với thiết bị lên men hình nón có áo khoác glycol có khả năng làm mát và sưởi độc lập, với giá từ 1.500 đến 2.500 đô la.
Các thiết bị này được kiểm soát nhiệt độ để làm mát hoặc làm nóng vỏ khi cần thiết nhằm kiểm soát nhiệt độ trong phạm vi hẹp. Một số mô hình có thể lập trình để lên men, thực hiện quá trình nghỉ diacetyl, sau đó là lager.
Tóm lại:
Dù bạn chọn phương pháp nào để kiểm soát nhiệt độ trong quá trình lên men bia, thì thời gian và tiền bạc cũng sẽ được sử dụng hợp lý. Loại men và môi trường mà nó phải hoạt động, được cho là có tác động lớn nhất đến hương vị bia của bất kỳ phần nào của quy trình sản xuất bia. Hiện có nhiều loại men đặc biệt và dành riêng cho phong cách dành cho người nấu bia tại nhà. Mỗi chủng có một phạm vi nhiệt độ mà nó hoạt động tốt nhất. Quản lý nhiệt độ lên men để tận dụng tối đa một chủng men cụ thể có thể nâng quá trình nấu bia của bạn lên một cấp độ khác hoặc cho phép bạn khám phá những kiểu bia mới mà trước đây bạn có thể chưa nấu được.
Viết bởi Jon Stika – 03/04/2009
Xem thêm:
- Tìm hiểu lịch sử bia – thức uống dành cho các vị thần
- Kiến thức cho người bắt đầu nấu bia
- Phân biệt dòng bia thủ công ALE và LAGER
- Cách chọn men tốt nhất